Manuel Rolán Pazos. Alcalde de Toén
Don Manuel Rolán Pazos nado en Servoi (Castrelo do Val) en 1817 era fillo de D. Martín Rolán e Dª Manuela Pazos. Era avogado de profesión e polo menos dende 1843 residía en Alongos no barrio do Prado. Posuía tamén un muíño en Fonte Larelle, onde lle entraron a roubar a finais de xaneiro de […]
O cura liberal
Na campaña electoral para as Cortes españolas de marzo de 1914 visitou Moreiras o candidato conservador polo distrito de Ribadavia (daquela pertencía a este Toén) Don José Estévez Carrera. O que foi todo un acontecemento no lugar. Segundo conta un veciño de Moreiras anos despois no xornal La Región o señor candidato deu un mitin […]
Atopada unha placa de bronce dun cinturón da época sueva
En febreiro de 2020 un membro da asociación Amigos do Patrimonio de Toén achou nun eido seu unha pequena placa de bronce cuns gravados. Co fin de contextualizar a peza contactou co arqueólogo salmantino Carlos Tejerizo, do grupo “Sputnik Labrego”, que o puxo sobre a pista de que podería tratarse dun resto suevo-visigótico. O seguinte […]
A mámoa das Sete Buratas
O febreiro pasado membros da asociación Amigos do Patrimonio de Toén descubriron unha mámoa sen catalogar na paraxe das Sete Buratas (Cartelle), e o pasado 14 de outubro foi inventariada por Patrimonio.
O túmulo atópase moi perto do linde entre os concellos de Cartelle e Toén, situado nun coto que fai del un lugar doado de identificar na paisaxe. Esta situación levou ó arqueólogo Manuel García Valdeiras (encargado de inventarialo) a deducir que este poido ter unha función de marco de término, o que seguramente axudou a que se conservara ata os nosos días.
A Mámoa das Lameiras
A verdade é que o lume non descubriu nada que non souberamos. Aló polo 2014, nunha das saídas ó monte que facíamos Pablo Sabucedo e máis eu, chamáranos a atención un sospeitoso montículo naqueles terreos chairos, que, tras unha ollada rápida, comprobamos que podía tratarse dunha mámoa. O primeiro que vimos foron numerosos amoreamentos de […]
A tenda da Moura (Quenlle)
Entre as numerosas lendas de Mouras que hai en Galicia hai un tipo de historia moi particular, que se repite por todo o país, que é a da “Tenda da Moura”. Unha muller fermosísima aparécese ante un mozo que vai por un camiño expondo unha sabana (a tenda) chea de tesouros.
A Medoña
O túmulo da Medoña, a diferenza doutros lugares próximos coma a Costoira ou o Castro de Trelle, borrouse totalmente da memoria dos nosos devanceiros e só quedou dela o nome que lle deu ao monte. Con esa referencia toponímica Pablo e David Sabucedo comezaron os traballos de busca alá polo 2013-2014, e tras pensar nun principio que xa estaba desaparecida, demos con ela por casualidade. Ao ser o terreo chairo o montículo que fai a estrutura chamou de seguido a nosa atención. Só cunha ollada rápida vimos numerosos anacos de granito que se podían corresponder con restos da coroza da mámoa, e ao acceder a cima da mesma atopamos o cono de violación que nos permitiu ver as antas dos dolmen, e ao fin ter a certeza do nosos achádeo. O paso dos anos trouxo que a vexetación que o rodeaba e cubría medrara e agochando á vista a Medoña.
Cando a finais de 2019 formouse o grupo de Amigos do Patrimonio de Toén comezamos as tarefas para catalogalo, informando no concello do achádeo e sendo unha das tarefas principais da asociación a súa posta en valor. Traballos que a pandemia do covid interrompeu ata que o lume do 7 de agosto nos obrigou a intervir de urxencia.